Een topprestatie bereiken door niets te willen
Niveau:
 |  Leestijd:    |  Laatst bijgewerkt:  9-5-2020

Een topprestatie neerzetten

Dat willen we allemaal wel. En dan hebben we het niet per se over de top van Nederland of de Wereld, maar gewoon de eigen topprestatie. Elke week weer opnieuw.

Ja natuurlijk moet het ook gezellig zijn. Voor velen het belangrijkste. Bowlen moet vooral leuk zijn en blijven.

Maar als de score hoog is dan lijkt de gezelligheid toch ook groter. En is het bowlen net even leuker dan bij een lage score. Toch?

Dus als we het voor het zeggen hebben, dan leveren we liever een topprestatie dan een tobprestatie. Lijkt mij logisch!

Optimaal voorbereid zijn

Een goede voorbereiding is de kraamkamer voor een goede prestatie. Ook dat lijkt logisch. Zonder goede voorbereiding kan er van alles misgaan. Er worden verkeerde besluiten genomen, de verkeerde ballen zijn van huis meegenomen, men heeft te veel of juist te weinig gegeten. Het verkeer zat tegen en eigenlijk te laat van huis vertrokken. Geen rust in het lijf en het hoofd. En van focussen is er al helemaal geen sprake.

Hoewel een optimale voorbereiding voor iedereen iets anders kan betekenen, is het wel duidelijk dat dit te maken heeft met alles voldoende of zelfs goed geregeld te hebben. Het liefste willen we daar controle over hebben, Dat de zaken goed voor elkaar zijn. Op tijd in de bowling zijn. Even een praatje maken en dan naar de baan gaan. Alles rustig uitpakken. Schoenen wisselen. Tape op de duim, tapes in het duimgat, even de approach testen, andere glijzooltjes of hakken eronder doen, de ballen klaarleggen voor het ingooien, even de spiertjes opwarmen. Kortom, alles moet perfect zijn. Als het goed geregeld is, dan is er rust en vertrouwen. En dus zorgen we daar ook voor. Of niet soms?

 

Geen garantie voor een topprestatie

Als een optimale voorbereiding de garantie voor een topprestatie zou zijn, dan zouden we waarschijnlijk meer en beter voorbereid zijn. Als het zo zou zijn dat de beste voorbereiding ook het beste resultaat zou opleveren; en dus een slechte voorbereiding een mager resultaat, dan zou de logica hiervan direct tot ons doordringen. Iedereen zou dan op tijd zijn en iedereen zou dan alles tot in de puntjes geregeld hebben. Dan zou een optimale voorbereiding een garantie zijn voor een topprestatie.

Blijkbaar is dat dus niet zo.

En nogmaals, het gaat hierbij niet alleen over absolute topprestaties, maar gewoon de prestaties tijdens de huisleagues van een gemiddelde bowler. Die zijn dus blijkbaar niet alleen afhankelijk van een, voor dat niveau, optimale voorbereiding.

 

Niet voorbereiden dan

Is het tegengestelde dan wel een garantie voor een topprestatie? Totaal geen voorbereiding en toch een topprestatie neerzetten. Hoewel het niet onmogelijk is, is het zeker geen garantie.

Maar bijna iedereen heeft het weleens meegemaakt. Te laat in de bowling aankomen, het ingooien is al voorbij en de wedstrijd al begonnen. Snel je schoenen aandoen, bal pakken en direct de baan op omdat het jouw beurt is. En dan, voordat je het in de gaten hebt, staan er 5 strikes op het scherm!

Onvoorstelbaar haast, maar toch niet uitzonderlijk. Het gebeurt vaak genoeg en het gebeurt bij genoeg bowlers.

Wat dan ook vaak gebeurt is dat de 2e helft van de game ineens inzakt of dat de 2e game een stuk minder is. Alsof men tot rust is gekomen 😉

 

Mindset en Flow

Er zijn twee begrippen in de sportwereld die dit, toch wel vreemde, fenomeen kunnen verduidelijken: mindset en flow.

Met mindset bedoelt men je instelling, je gemoedstoestand die je gedachten voor een groot deel sturen. Heb je een winnende mindset of een lerende mindset bijvoorbeeld. Een winnende mindset betekent dat een sporter enorm resultaatgericht is. Hoe de wedstrijd gewonnen wordt maakt niet uit, als er maar gewonnen wordt. Een lerende mindset betekent dat een sporter veel meer bezig is met het proces. Als de beweging maar soepel en vloeiend is, dan komt het resultaat vanzelf.

Welke mindset iemand heeft is gedeeltelijk bepaald door genetische factoren, maar vooral door de opvoeding, de sportcultuur van de vereniging en de omgeving waarin iemand opgroeit. Het is dus wel te veranderen, maar het duurt wel even. Het is meestal niet een kwestie van even de knop omzetten. Hoewel het ook wel voor kan komen dat iemand ineens tot inzicht komt of tijdens een wedstrijd ineens onverzettelijk wordt.

Met flow wordt bedoeld dat alle bewegingen als vanzelf goed lijken te gaan. Dat alles moeiteloos en soepel gaat. Dat zelfs de aanpassingen aan baancondities, balwissels, baanwissels en dergelijke allemaal direct en goed gedaan worden. Dat er geen twijfel is over de keuzes en geen twijfel is aan de eigen prestatie. Men doet het gewoon. Er wordt nauwelijks bewust nagedacht. En het kost geen enkele moeite.

Als men na afloop vraagt ”wat deed je nou eigenlijk? Hoe heb je dit voor elkaar gekregen?”dan zal het antwoord heel vaak luiden “geen flauw idee. Het ging vanzelf zonder erbij na te denken”. Herkenbaar?

In flow worden de beste prestaties neergezet. Of iemand nu op een lager gemiddelde zit of op een hoger gemiddelde maakt niet uit. Beide spelers kunnen in flow geraken en hún eigen beste prestatie neerzetten.

Eigenlijk kan flow als de toestand beschreven worden waarin iemand op zijn of haar beste wijze presteert.

 

Optimaal voorbereiden leidt tot flow?

Ja en nee. Nu wordt het echt lastig om uit te leggen dat je aan de ene kant er alles aan moet doen om optimaal voorbereid aan de wedstrijd te verschijnen. En aan de andere kant er helemaal niets van moet verwachten.

De staat van flow, die toestand waarin de beste prestaties plaatsvinden, is een mentale staat die niet alleen bereikt wordt door hard werken en graag willen.

Het is een toestand die niet makkelijk ontstaat als er gepresteerd moet worden of als men wil presteren, zolang dat moeten en willen een bewuste, dwingende gedachte is. Flow ontstaat en gebeurt als bij toeval lijkt het wel.

De hersengolven die gemeten worden tijdens flow zijn namelijk niet de hersengolven die men meet als er veel nagedacht wordt. Anders gezegd, het is een andere toestand dan een heel bewuste toestand. De oplossingen die je tijdens flow verzint voelen meer aan als intuïtie dan als een zorgvuldig denkproces. Je doet het gewoon. Omdat het goed voelt. Omdat het logisch is om te doen. Omdat het vanzelfsprekend is. Geen enkele twijfel, geen enkele gedachte of dit echt wel het goede is. Geen weloverwogen keuze, maar gewoon doen!

 

Kip zonder kop

Maar flow is niet bewegen als een kip zonder kop. Het is geen puur reflexmatige beweging en je doet maar wat. Het bewegen in flow is weliswaar gespeend van enige controle en denken, maar het is wel degelijk gebaseerd op weloverwogen beslissingen. Het gebeurt alleen op een ander bewustzijnsniveau.

Het kan ver voor de wedstrijd al ontstaan en het kan pas op het laatst in de wedstrijd ontstaan. Het kan ontstaan als een langzaam proces van steeds meer laten gebeuren. Of het kan er ineens zijn na zelfs een hele slechte prestatie.

Flow lijkt erg op de wind. We weten dat het er is, maar we kunnen het niet beetpakken. Soms stormt het en soms is het windstil. Het lijkt voorspelbaar en toch ook weer niet.

 

Paradox

Het ‘in flow zijn’ is dus eigenlijk wat we allemaal zouden willen. Zo vaak en zo veel mogelijk, want in flow bewegen is als leven in geluk. Wat heerlijk als alles de hele tijd goed gaat en als vanzelf. Alles zit mee en het voelt heerlijk.

En toch is het niet af te dwingen.

Zodra men heel hard hun best gaat doen is flow heel erg ver weg. De wens om het heel erg goed te doen zorgt ervoor dat de controle van het denkvermogen de bovenhand gaat voeren. Controle en denken zijn de tegenpolen van vanzelf en doen. Het is onmogelijk om beide tegelijk te doen.

Zodra de controle en het denken wordt losgelaten, kan het doen als vanzelf gebeuren en komt men in flow.

Optimaal voorbereiden om in flow te komen is dus een paradox, een tegenstrijdigheid, als optimaal voorbereiden betekent dat je enorm bewust bent van hoe goed je het doet en wilt doen.

Optimaal voorbereiden en vervolgens helemaal niets verwachten…dan staat de deur voor flow open.

Of helemaal niet voorbereiden, te laat binnenkomen, gehaast je schoenen aan doen en de baan opstappen en er dus helemaal niets van verwachten…warempel, daar is ineens flow!

 

Heb je vragen of opmerkingen? Laat hieronder een reactie achter.

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Hier zijn 3 artikelen die misschien ook interessant zijn voor jou:

Is bowling meer een technische of een mentale sport
Je moet positief denken
Die goeie laatste game

Auteur

Jack Edelaar
Mastercoach in Sports

Reacties

Laat een reactie achter